Jak znieść współwłasność samochodu?

20-letni kierowcy płacili średnio 1723 zł za obowiązkowe ubezpieczenie OC w I kwartale 2020 roku. W efekcie wielu z nich aby zaoszczędzić na zakupie polisy, czyni współwłaścicielem auta bardziej doświadczoną osobę mającą zniżki. Jak jednak zrezygnować ze współwłasności, gdy np. planujemy sprzedać samochód?

Wysokie zniżki za bezszkodową jazdę starszego współwłaściciela pojazdu pozwalają zaoszczędzić kilkaset złotych na koszcie ubezpieczenia OC. Jednocześnie w pewnym momencie współwłasność przestaje być wygodna. Sprawdziliśmy, jak krok po kroku znieść współwłasność samochodu.

Jednym z głównych czynników wpływających na cenę ubezpieczenia OC jest profil kierowcy. Młode i niedoświadczone osoby płacą wysokie składki OC, ze względu na brak wypracowanych zniżek oraz wyższe ryzyko uczestnictwa w kolizjach lub wypadkach. Potwierdzeniem powyższej tezy są statystki policyjnych zdarzeń drogowych, w których osoby w przedziale wiekowym 18-24 lata są najczęstszymi sprawcami wypadków.

Jak przeprowadzić zniesienie współwłasności samochodu?

Zniesienie współwłasności pojazdu może się odbyć poprzez zrzeczenie się praw własności do części pojazdu przez współwłaścicieli, w postaci spisanej umowy. W umowie powinno się znaleźć oznaczenie wszystkich współwłaścicieli pojazdu oraz określenie procentowe i wartościowe udziałów, których zrzekają się na rzecz właściciela głównego. Zrzeczenie się praw własności może odbyć się również poprzez przekazanie aktu darowizny poszczególnych współwłaścicieli lub sprzedaż własności.  Jeśli cześć własności  samochodu przekracza 9637 zł, sprawę należy zgłosić do urzędu skarbowego, a następnie uiścić należny podatek.

Bez względu na wybór formy zniesienia współwłasności należy pamiętać, że sprawę zmiany własności pojazdu zgłaszamy w Wydziale Komunikacji Urzędu właściwego ze względu na miejsce zamieszkania. Na tą czynność mamy 30 dni, licząc od dnia zniesienia współwłasności. Zgłoszenie dokonujemy na podstawie formularza, który można pobrać ze strony internetowej Urzędu lub w danym Wydziale. Wraz z wnioskiem należy przedstawić w Wydziale Komunikacji umowę zniesienia współwłasności lub inny dokument (sprzedaż, darowizna) potwierdzający zniesienie współwłasności oraz dowód rejestracyjny, polisę OC i kartę pojazdu.

W sytuacji, gdy współwłaściciel, który zrzeka się lub sprzedaje cześć swojej współwłasności, widniał w dowodzie rejestracyjnym, jako główny kierowca (jest wpisany na pierwszym miejscu), wówczas należy wymienić dowód rejestracyjny. Gdy dotychczasowy współwłaściciel widniał w dowodzie na drugim lub kolejnym miejscu, wymiana dowodu rejestracyjnego nie będzie konieczna. Współwłaściciela wykreśli z dowodu urzędnik w Wydziale Komunikacji.

Jak znieść współwłasność, gdy drugi z udziałowców jest zadłużony?

Kwestia zniesienia współwłasności nieco komplikuje się w sytuacji, gdy drugi współwłaściciel jest zadłużony, a samochód jest przedmiotem zajęcia komorniczego. Komornik może zająć samochód i wystawić udziały zadłużonego współwłaściciel na licytacji komorniczej. Jeśli współwłaściciel, który nie jest zadłużony zdecyduje się na wykupienie udziałów – zostanie jedynym właścicielem pojazdu. Współwłaściciel bez długów może zdecydować się na oddanie swojej części własności do pojazdu na licytację, a po jej sfinalizowaniu otrzyma od komornika kwotę pieniędzy odpowiadającej części jego własności.

Przejecie samochodu od zadłużonego współwłaściciela, jeśli nie jest on przedmiotem zajęcia komorniczego, odbywa się na takich samych zasadach, jak wyżej omówione przypadki zniesienia współwłasności, czyli podpisania umowy oraz dopełnienia formalności w Wydziale Komunikacji.

Jak znieść współwłasność po śmierci jednego ze współwłaścicieli?

Po śmierci jednego ze współwłaścicieli pojazdu, jego udziały we własności auta są dziedziczone przez spadkobierców ustawowych lub wskazanych w sporządzonym testamencie. Wskazanie w testamencie osoby uprawnionej do spadku przyspiesza kwestie dziedziczenia.

Nieco inaczej wygląda sprawa, gdy współwłasność będzie ustalona dopiero na drodze spadkowej. Poszukiwanie wszystkich spadkobierców oraz określenie majątku, a i sama kwestia dziedziczenia może potrwać nawet kilka miesięcy. Gdy znany będzie już spadkobierca lub spadkobiercy, którym przysługuje prawo własności do samochodu, należy ustalić z nimi kwestię dysponowania samochodem oraz ewentualnego przejęcia (kupna) udziałów w spadku.

Jak znieść współwłasność, gdy jeden z udziałowców nie wyraża zgody na jej rozwiązanie?

Z różnych przyczyn, kwestia zniesienia współwłasności do samochodu może być przedmiotem sprawy sądowej, i o ile z takim wnioskiem zwróci się jeden ze współwłaścicieli. Konflikty rodzinne, prywatne pożyczki, a nawet bezprawne pełne dysponowanie samochodem przez jednego ze współwłaścicieli – może być powodem wniesienia sprawy do sądu.

Podczas toczącej się sprawy sądowej współwłaściciele odpowiadają solidarnie za konieczność zapewnienia ciągłości OC oraz ważność przeglądów badania technicznego. Sam wyrok sądowy nie świadczy jednoznacznie o zniesienieniu własności, ta może nastąpić dopiero po wykonaniu wyroku sądu.

Przykładowo,  jeśli sąd przyzna własność do 100 % wartości pojazdu jednemu ze współwłaścicieli, ta zostanie ustanowiona dopiero w sytuacji, gdy dopełnione zostaną zalecenia sądu np. wykup określonej części własności, spłata długów itp.

Dlaczego kierowcy decydują się na współdzielenie samochodu?

Tańsze OC – to główny powód  ustanawianiu współwłasności pojazdu. Na wysokie koszty zakupu polisy OC narzekają, w szczególności osoby pomiędzy 18 a 20 rokiem życia. Średni koszt zakupu polisy w tym przedziale wiekowym w 2019 roku wynosił 1965 zł – czytamy w raporcie RanKING sporządzonym przez portal rankomat.pl.

Dopisanie współwłaściciela pojazdu, który posiada wszystkie zniżki na OC sumarycznie przekłada się na tańszą polisę. Przykładowo – Pan Jan z Łodzi, który ma 20 lat i prawo jazdy od dwóch lat, zapłaciłby za OC Volkswagena Golfa z silnikiem 1,6 z 2010 roku aż 2 250 zł.

Jeśli Jan będzie jedynie współwłaścicielem pojazdu, a głównym właścicielem i kierowcą  będzie np. Ryszard, który ma 57 lat i najwyższe zniżki na OC – cena zakupu obowiązkowej polisy dla samochodu wyniesie tylko 1043 zł.30